3 vragen aan: ambassadeur Raoul Hennekam, emeritus hoogleraar kindergeneeskunde

Em. prof. dr. Raoul Hennekam, emeritus hoogleraar kindergeneeskunde en klinische genetica, voorzitter adviesraad voor wetenschap en innovatie Hersenstichting

Waar breek jij je hoofd over binnen het domein van hersen- en psychische gezondheid?

Ik weet nog zo weinig, dus breek ik mijn hoofd over veel dingen. Ik blijf vooral het menselijk denken fascinerend vinden, en de invloed die dat kan hebben op ons handelen en welzijn. Wanneer kan een groepje neuronen een gedachte vormen (hoewel er ook collega’s zijn die denken dat alleen dat groepje neuronen daarvoor niet voldoende is, en misschien hebben zij wel gelijk). Hoe vrij zijn we in ons denken? We weten uit deep brain stimuleringsonderzoek dat een stimulus op een specifieke plek ook een specifieke gedachte kan oproepen. Dat betekent dat we van buitenaf iemands denken kunnen beïnvloeden en misschien wel aansturen. Verander je daarmee een mens niet op een essentiële manier? Moeten we dat willen als je denkt aan het misbruik dat dan ook op de loer ligt? Dit, en nog een grote groep andere vraagstukken, vergen gedegen samenwerking tussen gedragswetenschap, geneeskunde en techniek, waarbij ze elkaars gegevens en vragen ook nog eens moeten begrijpen.

Wat zou je hierin veranderen als je minister zou zijn?

Een van de grootste problemen in de politiek van dit moment is wat mij betreft het ontbreken van visie op de langere termijn, en het hierop baseren van beleid. Mentale gezondheid heeft een enorme invloed op ons welzijn, dus ik zou vooral daarop gebaseerd een plan maken samen met een grote groep weldenkende mensen. Daarbij zou ik bewust ook mensen van buiten het veld van gedragswetenschap of geneeskunde betrekken, zoals bijvoorbeeld de economie en de filosofie. Dat zou ik starten. Uitleg geven over de achtergrond en de redenen waarom bepaalde beleidsplannen ingevoerd gaan worden, is daarbij bijna net zo essentieel als het beleid zelf.

Wat hoop je dat Hoofdzaken over 10 jaar heeft bereikt?

Wat we willen binnen Hoofdzaken is niet in 10 jaar tijd te bereiken. Maar een aantal praktische punten moeten we binnen enkele jaren kunnen realiseren, zoals een gemeenschappelijk taalgebruik of gebruiken van gemeenschappelijke testbatterijen. Andere doelen, zoals het vroegtijdig delen van resultaten van onderzoek, vergen vooral vertrouwen, en vertrouwen vergt tijd. Gezamenlijk, gelijktijdig onderzoek doen van verschillende disciplines is een stap erna, en kan het meest opleveren. De resultaten van dit alles voor de zorg en, als het even kan, voor preventie, zullen een logisch gevolg zijn. Als we zulke stappen aan het zetten zijn over 10 jaar, zou het prachtig zijn.

Ik wil graag het stokje doorgeven aan Elly Hol. Ik ken Elly al vele jaren, ze is een uitstekend basaal onderzoekster, en hoor graag haar mening vanuit haar werkveld.